Aplikacje na urządzenia mobilne

Na rynku istnieje wiele aplikacji na urządzenia mobilne, ułatwiających życie osobom z niepełnosprawnością wzroku. Przeznaczone są one dla czterech najpopularniejszych systemów operacyjnych: Windows, Symbian, Android oraz iOS. Najwięcej z nich jest dostępnych na dwa ostatnie wymienione systemy. Dzięki takim programom osoby słabowidzące lub niewidome są w stanie funkcjonować tak samo dobrze, jak osoby widzące prawidłowo. Aplikacji stworzonych z myślą o tej grupie społeczeństwa jest bardzo wiele. Poniżej przedstawione zostały programy najważniejsze i najlepiej oceniane przez niewidomych i słabowidzących dla systemu iOS oraz Android. Każdą z wymienionych aplikacji pobieramy ze sklepu Google play, bądź z App Store, wpisując jej nazwę

w wyszukiwarce.

Aplikacje pomagające wykryć źródła światła

Aplikacja Light Detector oferowana jest użytkownikom urządzeń Apple, natomiast Blind Light - posiadaczom systemu Android. Dzięki nim osoba niewidoma jest w stanie sprawdzić czy w pomieszczeniu zapalone jest światło i gdzie znajduje się jego źródło. Użytkownicy mogą także zlokalizować okno, przez które przedostaje się naturalne oświetlenie.

Aby skorzystać z aplikacji należy ją włączyć i skierować kamerę smartfonu w dowolnym kierunku - na sufit, ściany pomieszczenia. Jeżeli aplikacja wykryje światło, użytkownik zostanie o tym poinformowany głosowo lub za pomocą zróżnicowanych wibracji. Dostanie również informację o nasileniu światła. Na przedstawionych poniżej screenach widać, że kamera smartfonu została skierowana bezpośrednio w kierunku słońca oraz na drugim zdjęciu - obok źródła naturalnego światła, w niebo. Daje to według aplikacji odpowiednio 100 % oraz 94% nasilenia światła.

Aplikacje ułatwiające orientację w przestrzeni

Aplikacja Totupoint dostępna jest zarówno dla użytkowników iPhonów jak i dla posiadaczy Androida. Pozwala ona w bezpieczny i prosty sposób dojść do ważnych miejsc
w okolicy (urzędy, uczelnie itp.) jak i zwiedzać okolicę. Po otworzeniu aplikacji, należy pozwolić jej na dostęp do lokalizacji oraz bluetooth. Następnie smartfon będzie wyszukiwał elektroniczne znaczniki dostępne w miejscach do max 20-30m, informował o nich użytkownika i odczytywał z nich informację: np. o historii pomnika czy o położeniu pokoi w urzędzie.
Do używania powyższej aplikacji warto zainstalować małe urządzenie w białej lasce - aktywator. Działa on tak, że zbliżając się do jakiegoś budynku, punktu ze znacznikiem osoba niewidoma odczuwa wibracje, które sygnalizują, że znacznik został uruchomiony. Wibracja jest potrzebna, ponieważ jeżeli z powodu hałasu użytkownik nie usłyszy dźwięku, to przynajmniej wie, że jest w pobliżu danego punktu

Aktywator zamontowany na białej lasce

Powyższa aplikacja wraz z urządzeniem na białej lasce może mieć wiele innych zastosowań. Otóż system informuje nas o niebezpiecznych, niespodziewanych przeszkodach, np. remont elewacji. Na poniższym rysunku widać elektroniczny znacznik przymocowany do słupa. Aplikacja wyemituje dla osoby niewidomej komunikat o niebezpieczeństwie i poradzi przejście na drugą stronę jezdni. Podobnie może się wydarzyć przed niebezpiecznym zejściem stromymi schodami (jeżeli przed nimi zamocowany jest znacznik).

Opisane znaczniki coraz częściej umieszczane są w środkach komunikacji miejskiej oraz na przystankach. W sytuacji, gdy osoba niewidoma zbliży się do przystanku (np. na odległość 15m), aktywator uaktywni sygnał dźwiękowy. Smartfon z zainstalowaną aplikacją Totupoint pobierze informacje zawarte na znaczniku i przeczyta je osobie z niepełnosprawnością wzroku (nazwa przystanku, rozkład jazdy). Natomiast znacznik zamontowany w pojeździe komunikacji miejskiej umożliwia pobranie na smartfona informacji o numerze linii oraz kierunku nadjeżdżającego pojazdu (np. z odległość 20m).

Aplikacja Lazarilo pomaga odkrywać otaczający świat i wyznaczać trasy dotarcia do określonych miejsc. Dostępna jest do pobrania zarówno na Androida jak i na iOS. Celem programu jest pomoc osobie niewidomej w dotarciu do danego punktu, komunikowanie o pobliskich miejscach (sklepy, instytucje itp.), czy informowanie o nazwie obecnej ulicy/skrzyżowaniach na drodze, używając przy tym syntezatora mowy. Aplikacja może być używana w tle, co pozwala na trzymanie telefonu w kieszeni, bądź na korzystanie w tym czasie z innych programów.

Android oraz iOS oferują bogaty pakiet Seeing Asistant, na który składają się cztery narzędzia. Każde z nich można nazwać wirtualnym asystentem, który zastępuje w pewnym stopniu zmysł wzroku. Informują o lokalizacji, potrafią sprawnie doprowadzić do celu, rozpoznają kolory (np. ubrań) wykrywają źródła światła, zamieniają urządzenia mobilne w elektroniczne lupy i nie tylko. Na potrzeby tego bloga, opisano program Seeing Asistant Move.

Aplikacja Seeing Asistant Move została stworzona dla osób z dysfunkcją wzroku jako pomoc przy pieszej nawigacji. Umożliwia ona uzyskanie informacji na temat tego,w jakiej lokalizacji adresowej aktualnie znajduje się użytkownik, nawigowanie do wybranego punktu, tworzenie tras od punktu do punktu oraz zapisywanie własnego śladu, dzięki któremu osoba niewidoma jest w stanie samodzielnie wrócić tą sama droga.

Aplikacje rozpoznające kolory

Do niedawna osoby z niepełnosprawnością wzroku często potrzebowały pomocy innych osób przy doborze ubrań, ze względu na ograniczone możliwości rozpoznawania barw. Aktualnie na rynku istnieje wiele aplikacji, które pomagają im zidentyfikować poszczególne kolory. Wśród nich można wymienić: Color Grab czy Pixolor na Androida, bądź Color Say na system iOS.

Pierwsze dwie z wymienionych aplikacji pobieramy ze sklepu GooglePlay, wpisując ich nazwy w wyszukiwarce. Po otworzeniu Color Grab, na 3/4 dolnej wysokości ekranu wyświetla się widok z aparatu. Z kolei w górnej części wyróżniony jest półprzezroczysty pasek, na którym widać okienko z wyodrębnionym pikselem z centralnej części aparatu oraz nazwa koloru, który jest widoczny. Gdy w telefonie mamy włączony syntezator mowy, smartfon odczyta nazwę koloru. Aplikacja ma prosty interfejs użytkownika, co sprawia, że korzystanie z niej jest łatwe w obsłudze oraz szybkie. Po przetestowaniu stwierdzam, że oddaje ona maksymalnie rzeczywiste kolory (w granicy błędu).

Kolejny program nosi nazwę Pixolor. Jego również pobieramy z GooglePlay. Aby skorzystać z aplikacji, na wstępie musimy jej pozwolić na nagrywanie wszystkiego co znajduje się na ekranie (od teraz będzie nam towarzyszyć koło z paletą barw z pikselem w środku, przedstawione na poniższych screenach). Aby sprawdzić wygląd np. koszulki, musimy zrobić jej zdjęcie, otworzyć galerię i wybrać daną fotografię. Na ekranie pojawi nam się nazwa koloru widocznego na zdjęciu. Drugi sposób polega na skierowaniu kamerki aparatu na koszulkę, a następnie przeciągnięcie na nią koła z powiększonym pikselem. W tym przypadku ikona z powiększonym pikselem nie podąża za obrazem z kamerki, co wymusza ręczną kontrolę użytkownika. Dla osób z ograniczoną zdolnością widzenia jest to utrudnienie. Co więcej, opisywany program jest znacznie bardziej skomplikowany w porównaniu do wcześniej opisywanego. Jego zaletą jest dokładny opis kolorów, zbliżony do rzeczywistych określeń. Po przetestowaniu dwóch powyższych aplikacji, uważam, że lepiej swe zadania dla osób niewidomych i niedowidzących spełnia Color Grab.

Na podobnej zasadzie do wcześniej opisywanych aplikacji działa program Say Color. Syntezator mowy również poda nazwę koloru widocznego w centrum (piksel).

Mimo wielu zalet tych aplikacji, nie można powiedzieć, że zawsze są niezawodne. Podany przez nie kolor zależy od wielu czynników. Jednym z nich jest rodzaj światła, przy którym oglądamy dany przedmiot przez aparat telefonu. Sztuczne światło zniekształca barwę koloru. Można to zauważyć na przykładzie zrobionego zdjęcia białej bluzki przy sztucznym świetle. Program odczyta jej kolor jako szary, bądź w odcieniach pomarańczowego, żółtego używając tylko przyjętego algorytmu.

Aplikacje opisujące przestrzeń

Jedną z najlepszych aplikacji ułatwiających funkcjonowanie osobom z niepełnosprawnością wzroku według ich opinii jest program Be My Eyes. Aplikacja została przygotowana na urządzenia z systemem iOS oraz na Androida. Jest dedykowana dla osób z dysfunkcją wzroku jak i dla tych, którzy widzą prawidłowo, ponieważ to oni będą mogli w tym programie użyczyć swojego wzroku. Po zainstalowaniu Be My Eyes należy zadeklarować czy będziemy korzystać z programu jako osoba niewidząca, czy jako wolontariusz. Jeżeli wybierzemy I am blind (niewidomy), na ekranie pojawi się przycisk, który pozwoli skontaktować się z pierwszym dostępnym pomocnikiem. W razie jakichś kłopotów, można nawiązać z nim połączenie, a następnie wystarczy skierować kamerę smartfonu na otoczenie i zadać pytanie wolontariuszowi, który śledząc obraz, postara się rozwiązać problem. Powyższa aplikacja dostępna jest na całym świecie. Posiada prosty interfejs. Wolontariusze dopasowywani są zgodnie z językiem wybranym w ustawieniach.
Na poniższym filmie zaprezentowano instrukcję obsługi powyższej aplikacji (zakładanie konta, logowanie oraz pokaz interfejsu). Instrukcja pokazana jest dla wolontariuszy.

Seeing Al jest aplikacją przeznaczoną na iOS. Dzięki zastosowaniu sztucznej inteligencji, program jest w stanie opisać wszystko to, co znajduje się w polu widzenia kamery smartfona. Aplikacja posiada kilka trybów pracy przełączalnych w prosty sposób kciukiem. Są to m.in. odczytywanie prostego tekstu, skanowanie i odczytywanie całych dokumentów, rozpoznawanie osób i ich nastrojów, a także innych obiektów i scen. W przypadku prostych tekstów Seeing AI odczytuje je z marszu. W przypadku pozostałych należy najpierw zrobić zdjęcie (wystarczy stuknąć
w ekran), które zostanie poddane analizie.

Envision Al jest aplikacją dostępna zarówno na androida, jak i na system iOS. Może pomóc ludziom niewidomym lub niedowidzącym stać się bardziej niezależnymi. Aplikacja pozwoli łatwo odnaleźć pożądane produkty w sklepie, odczytać menu w restauracji czy odnaleźć zawieruszone w domu rzeczy. Wystarczy uruchomić Envision AI i nakierować aparat smartfonu na to, co znajduje się przed nami. Aplikacja potrafi nie tylko nazywać przedmioty, lecz także opisywać otoczenie, w którym się znajdujemy. Po rozpoznaniu sceny i przedmiotów na głos informuje użytkownika, co znajduje się wokół niego. Co prawda, nie zawsze jest bezbłędna, ale radzi sobie całkiem dobrze.

Aplikacje rozpoznające banknoty

Cash Reader jest programem dostępnym na Androida oraz system iOS. Aplikacja jest
w stanie rozpoznać wartości banknotów dla kilkunastu walut na świecie (w tym polski złoty). Aby skorzystać z tej funkcji należy skierować aparat na banknot. Jego wartość będzie odczytana przez syntezator mowy, w tym samym czasie na ekranie pojawią się duże, wyraźne liczby określające nominał. W trybie cichym, wartość banknotu przekształcana będzie w wibracje (przydatna opcja, gdy wokół panuje hałas, bądź, gdy potrzebujemy prywatności).

Stworzono wiele aplikacji, które pomagają rozpoznać banknoty, jednak uważam, że Cash Reader sprawdza się najlepiej (przy wykupionej pełnej wersji programu). Jego zaletą jest identyfikowanie wielu walut światowych, czego często brakuje w konkurencyjnych programach (np. LookTel Money Reader, rozpoznający tylko amerykańskie dolary.